شبکه ملی مدلسازی حیوانی و تحقیقات درون تنی شبکه ملی مدلسازی حیوانی و تحقیقات درون تنی

 معرفی‌نامه

امروز، ایران در نقطه‌ای حساس از تاریخ علمی قرار گرفته است. حجم تحقیقات انجام شده در این سال‌ها نشان از خیز بزرگ جمهوری اسلامی ایران برای تبدیل به قطب اول منطقه و حوزه‌ای مهم در علم و فناوری دارد.

در حوزه علم و فناوری نقش علوم پزشکی بسیار پر رنگ است و در این میان علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی آینده علوم زیستی و پزشکی را متحول خواهد کرد. اگرچه پژوهشگران کشور در سال‌های اخیر گام‌های بزرگی را در حوزه بومی‌سازی دانش‌های نوین برداشته‌اند و به توفیقات خوبی دست یافته‌اند، ولی اغلب تحقیقات انجام شده در حوزه علوم پایه از نوع آزمایشگاهی in vitro بوده و کاربرد بالینی اندکی دارند.

بر اساس سیاست‌های مدبرانه و امیدبخش دولت یازدهم نیاز است تا علوم و فناوری‌های کسب شده در حوزه‌ی علوم پایه کاربرد بالینی پیدا کرده و به مرحله تجاری سازی برسند.

سه مولفه‌ی اقتصاد دانش بنیان که همواره مورد تأکید مقام معظم رهبری نیز بوده است شامل تولید علم، انتشار علم و کاربرد علم می‌باشد. کشور ما در حوزه علوم و فناوری‌های نوین به خصوص علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی دو گام اول را با موفقیت برداشته است ولی در حوزه کاربرد علم هنوز با جایگاه مطلوب فاصله دارد. به بیانی دیگر، پژوهشگران ما در حوزه سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی بسیاری از دانشهای روز دنیا مانند شبیه‌سازی، لقاح آزمایشگاهی و انتقال جنین، فناوری‌های انتقال ژن، ساخت محصولات تراریخته، و روش‌های تکثیر، تمایز و کشت سلول‌های بنیادی را به خوبی بومی کرده و نتایج دستاوردهای خود را در قالب مقالات معتبر علمی منتشر کرده‌اند ولی دانش‌ها و فناوری‌های مزبور هنوز جنبه کاربردی نیافته و بنابراین هنوز نمی‌توان در مقیاس وسیع از علم و فناوری مرتبط با سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی نسبت به تولید گسترده ثروت و کارآفرینی در سطح کشور اقدامات اساسی انجام داد.

یکی از مشکلات مهم در این زمینه عدم وجود زیرساخت‌های مهم برای ترجمان دانش به کاربرد گسترده آنهاست. به بیانی دیگر، با توجه به اینکه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی حوزه‌ای جدید بوده و تاکنون کشور ما در این زمینه نیازمند تحقیقات بنیادی بوده است، عمده تحقیقات در سطح آزمایشگاهی مبتنی بر مطالعات in vitro انجام شده است. اگرچه مطالعات in vitro گامی مهم در کسب علم و فناوری می‌باشد، ولی برای کاربرد بالینی نتایج حاصل از این مطالعات، مطالعات تکمیلی in vivo یا درون تنی مورد نیاز می‌باشد.

در این راستا حیوانات آزمایشگاهی با گستره و تنوعی که دارند و به دلیل شباهت‌های زیاد فیزیولوژیکی و پاتولوژیکی که با یکدیگر و با انسان دارند، از اهمیت بسیار زیادی بر خوردار می‌باشند.

با نگاهی به کشورهای پیشرفته در این حوزه مهم از علم و فناوری به روشنی می‌توان نقش علوم و فناوری‌های مرتبط با حیوانات آزمایشگاهی را در راستای توسعه علوم همگرا و نوین به خصوص سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی را مشاهده کرد. بر این اساس نیاز است تا کشور ما نیز به تدریج از حوزه تحقیقات آزمایشگاهی برون تنی به حوزه تحقیقات مرتبط با حیوانات آزمایشگاهی و مدلسازی حیوانی تغییر جهت داده و در راستای تجاری سازی علوم و فناوری‌های یاد شده گام‌های مهم و تاثیرگذاری طی سال‌های آتی بردارد تا به امید پروردگار متعال کشور ما نیز در این حوزه از علم و فناوری در راستای اقتصاد مقاومتی و اقتصاد دانش بنیان مورد تأکید مقام معظم رهبری صاحب سبک و خودکفا باشد. در این راستا نیاز به شبکه‌ای می‌باشد تا توان ملی کشور در حوزه مدلسازی حیوانی و تحقیقات درون تنی مبتنی بر حیوانات آزمایشگاهی را به دقت رصد و ارزیابی کند، ضمن اتصال پژوهشگران، مراکز تحقیقاتی، بیمارستان‌های تحقیقاتی حیوانی، شرکت‌های دانش بنیان و صنعتگران، با حمایت همه جانبه ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری موجبات توسعه همه جانبه این حوزه مهم از علم و فناوری را در سراسر کشور رقم زند.

بر این اساس، شبکه ملی مدلسازی حیوانی و تحقیقات درون تنی در 22 بهمن ماه 1395 با پشتیبانی جناب آقای دکتر سورنا ستاری، معاون محترم علمی و فناوری رییس جمهور، به پیشنهاد و تلاش مدبرانه دکتر امیرعلی حمیدیه، دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی و به سرپرستی دکتر علی مشیری به صورت رسمی رونمایی شد و جهت خدمات رسانی به آحاد جامعه متخصص ایران اسلامی آغاز به کار کرد.